Zastosowanie wodorotlenku wapnia w stomatologii

Materiał ten znajduje zastosowanie w stomatologii od lat 30. ubiegłego wieku. Wodorotlenek wapnia służy zarówno do tworzenia opatrunków wewnątrzkanałowych, jak i izolacji miazgi. Ma także inne przeznaczenia. W jaki sposób go się stosuje i jakie właściwości o tym przesądzają?

Wapno gaszone… w gabinecie dentystycznym?

Substancja o wzorze chemicznym Ca(OH)₂ wielu kojarzy się głównie z budownictwem. Nic dziwnego – popularnie zwany wapnem gaszonym składnik to element murarskiej zaprawy. Jest on również stosowany w przemyśle spożywczym. A stomatologia? Dlaczego tam po niego sięgnięto?

Omawiana tutaj substancja ma wiele korzystnych cech, czyniących ją znakomitym materiałem stomatologicznym. Stosuje się ją m.in. w leczeniu kanałowym. Wodorotlenek wapnia:

poprzez uwalnianie jonów hydroksylowych podwyższa pH w tkance, co prowadzi do uwalniania naprawczych czynników wzrostu, a w efekcie – odbudowy zębiny i mostkowania ze zdrową miazgą,
wykazuje działanie antybakteryjne, tym samym osłabiając reakcję zapalną (antyseptyczność),
ma długotrwałe działanie, dlatego można go stosować pomiędzy kolejnymi wizytami na fotelu dentystycznym,
ma efekt wysuszający, co sprawdza się przy wysięku w stanach zapalnych,
jest bioaktywny (pobudzanie działania fosfatazy, a tym samym uwalniania odpowiednich składników mineralnych),
zabezpiecza miazgę zębową przed bodźcami termicznymi, co poprawia komfort leczenia.

W jakiej formie stosuje się ten materiał?

Ten środek leczniczy zasadniczo stosuje się w dwóch postaciach. Wodorotlenek wapnia w stomatologii jest składnikiem preparatów nie twardniejących oraz twardniejących.

Mające wysokie pH (nawet do 13) preparaty nietwardniejące występują często w postaci gotowych past, umieszczonych w strzykawkach. Pozwala to na precyzyjne dozowanie do zęba, bezpośrednie pokrywanie miazgi i stworzenie czasowego opatrunku, wspierającego naprawę tkanek zębowych. Ta forma Ca(OH)₂ jest również dostępna w saszetkach, których zawartość miesza się z solą fizjologiczną lub wodą destylowaną.

Twardniejące preparaty wodorotlenku wapnia są utwardzone np. żywicami, salicylanami lub światłem. Wodorotlenek występuje tam np. w połączeniu z hydroksyapatytem. Tego typu preparaty nie ulegają łatwemu wypłukiwaniu i stosuje się je także w leczeniu zębów mlecznych, ze względu na niższe pH. Dodatkowo pełnią one funkcję podkładów ochronnych, np. pod cement stomatologiczny.

Zastosowania wodorotlenku wapnia w stomatologii są szerokie. Obecnie jednak preparaty z zawartością wapnia ewoluują w kierunku tych krzemianowych. Pozwala to jeszcze lepiej odbudowywać struktury zębowe i tym samym poprawia skuteczność leczenia.